Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao cùng một chiếc máy sàng cát, nhưng có xưởng đạt năng suất gấp đôi, trong khi nơi khác máy lại rung mạnh, nhanh hỏng và lọc không sạch? Thực tế, sự khác biệt này bắt nguồn từ nguyên lý hoạt động máy sàng cát – yếu tố quyết định trực tiếp đến hiệu quả vận hành và tuổi thọ thiết bị.
Hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động máy sàng cát không chỉ giúp bạn:
- Chọn đúng loại máy phù hợp với quy mô và đặc tính cát.
- Vận hành ổn định, hạn chế rung lệch hoặc tắc lưới sàng.
- Tiết kiệm tới 30% chi phí bảo trì – điện năng mỗi năm.
Trong bài viết này, Xí Nghiệp Cơ Khí Việt Dũng – đơn vị hơn 15 năm kinh nghiệm sản xuất và lắp đặt máy sàng, máy rửa cát tại miền Bắc – sẽ giúp bạn hiểu tường tận nguyên lý hoạt động, cấu tạo và cách vận hành máy sàng cát hiệu quả nhất hiện nay.

1. Máy sàng cát là gì? Vai trò trong sản xuất vật liệu xây dựng
Máy sàng cát là thiết bị tách lọc hạt cát theo kích thước, giúp loại bỏ tạp chất và thu được cát sạch, đồng đều – yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bê tông và vữa trát.
Ngày nay, gần như mọi công trình quy mô vừa và lớn đều dùng máy sàng thay cho lao động thủ công.
Ưu điểm so với sàng tay:
- Năng suất cao: 20–80 m³/ngày tùy công suất.
- Độ sạch ổn định: Loại bỏ sỏi, rác, tạp chất hữu cơ.
- Tiết kiệm nhân công: Chỉ cần 1 người vận hành.
- Giảm hao hụt vật liệu: Cát được lọc triệt để, đồng đều.
Tùy mục đích, có 3 dòng máy phổ biến:
- Máy sàng rung – tạo dao động cơ học để lọc hạt nhanh.
- Máy sàng quay (trống) – phù hợp cho cát ướt, bùn, đất sét.
- Máy sàng rửa cát tự động – tích hợp phun nước làm sạch sâu, lọc bùn mịn.
Máy sàng cát là thiết bị quan trọng giúp làm sạch, phân loại hạt cát theo kích thước – góp phần nâng cao chất lượng vật liệu và giảm nhân công hiệu quả.
2. Cấu tạo cơ bản của máy sàng cát
Một máy sàng cát tiêu chuẩn gồm 5 phần chính:
| Bộ phận | Vai trò kỹ thuật | Gợi ý kiểm tra khi sử dụng |
| Phễu nạp liệu | Dẫn cát thô vào hệ thống. | Đảm bảo nạp đều, tránh tắc. |
| Lưới sàng | Lọc cát theo kích thước. | Vệ sinh sau mỗi ca, tránh bít lỗ sàng. |
| Bộ phận rung / motor rung | Tạo dao động, giúp cát di chuyển. | Kiểm tra bu-lông và tần số rung định kỳ. |
| Trục truyền động & hộp giảm tốc | Ổn định tốc độ quay. | Tra dầu 3 tháng/lần. |
| Khung đỡ thép / cao su giảm chấn | Giảm rung và chịu tải. | Siết chặt bulông khung định kỳ. |
Kinh nghiệm thực tế:
Các xưởng tại Nam Định khi chuyển từ khung sắt hàn thường sang khung giảm chấn 4 điểm đã giảm 40% rung động, tăng tuổi thọ motor thêm hơn 1 năm.

Hiểu rõ cấu tạo máy giúp bạn dễ bảo trì, kiểm tra và nhận biết sớm các lỗi rung, lệch hay tắc nghẽn trong quá trình vận hành.
3. Nguyên lý hoạt động máy sàng cát
Khi vận hành, cát thô từ phễu nạp chảy xuống lưới sàng.
Motor rung tạo dao động tần số cao khiến hạt cát di chuyển, trượt và phân tách theo kích thước:
- Hạt nhỏ đi qua lưới → thành phẩm.
- Hạt to hoặc sỏi bị giữ lại → thải ra ngoài.
- Bụi & tạp chất được cuốn đi (nếu có phun nước).
Quá trình này diễn ra liên tục, giúp cát đầu ra đạt độ sạch cao và đồng đều.
Bộ phận rung sàng
- Là “trái tim” của máy.
- Motor lệch tâm tạo lực dao động có biên độ nhất định. Biên độ và tần số rung càng chuẩn → năng suất càng cao, máy càng bền.
Động cơ & truyền động
- Động cơ 3 pha kết hợp hộp giảm tốc giúp điều khiển ổn định.
- Sai tần số hoặc rung lệch có thể khiến vòng bi nhanh mòn.
Hệ thống lưới lọc & khung đỡ
- Lưới sàng thường bằng inox 304 chống gỉ.
- Khung đỡ sử dụng cao su giảm chấn để bảo vệ trục và motor, giúp máy hoạt động êm hơn 20–30%.
Nguyên lý hoạt động máy sàng cát dựa trên dao động cơ học liên tục, giúp phân tách hạt cát hiệu quả, đồng thời đảm bảo độ bền và hiệu suất máy.
4. So sánh nguyên lý máy sàng cát thủ công và tự động
| Tiêu Chí | Thủ Công | Máy Sàng Cát |
| Năng suất | 3–5 m³/ngày | 20–80 m³/ngày |
| Độ sạch | Thấp | Cao, ổn định |
| Nhân công | 3–5 người | 1 người |
| Chi phí đầu tư | Thấp | Cao hơn, nhưng khấu hao nhanh |
| Tuổi thọ thiết bị | Phụ thuộc tay nghề | >5 năm, có bảo hành |
Lời khuyên:
Nếu xưởng sàng cát >10m³/ngày, bạn nên chọn máy sàng tự động rung tròn hoặc trục quay kết hợp phun nước, vừa tiết kiệm nhân công, vừa bảo vệ motor.
Máy sàng cát tự động mang lại năng suất cao, độ ổn định lớn và tiết kiệm chi phí dài hạn hơn nhiều so với phương pháp thủ công.
5. Ứng dụng thực tế trong công trình miền Bắc
Máy sàng cát được ứng dụng trong:
- Trạm trộn bê tông thương phẩm.
- Cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng.
- Dây chuyền khai thác cát sông, sàng cát trát.

Ứng dụng thực tế tại Nam Định:
Xưởng cơ khí Việt Dũng lắp đặt hệ thống máy sàng rửa cát 3 tầng cho một đơn vị bê tông.
Kết quả:
- Năng suất tăng 72%.
- Giảm 50% nhân công.
- Tiết kiệm 20% điện năng nhờ motor tiết chế biến tần.
Ứng dụng thực tế chứng minh máy sàng cát tự động giúp tăng năng suất, giảm nhân lực và tối ưu chi phí sản xuất đáng kể.
6. Lợi ích khi hiểu rõ nguyên lý hoạt động máy sàng cát
Hiểu đúng nguyên lý giúp bạn:
- Chọn máy theo đúng loại cát và mục tiêu sản xuất.
- Vận hành an toàn, không quá tải.
- Giảm hỏng hóc motor, khung rung.
- Dễ dàng bảo trì định kỳ và thay lưới đúng kỹ thuật.
- Nâng cao năng suất, tối ưu chi phí vận hành.
Khi hiểu rõ nguyên lý hoạt động, bạn có thể chủ động vận hành hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tăng tuổi thọ máy.
7. Hướng dẫn vận hành và bảo trì hiệu quả
Trước khi khởi động:
- Kiểm tra nguồn điện, bulông, dây curoa, vòng bi.
- Đảm bảo mặt sàng không có cát đọng hoặc vật cản.
Khi vận hành:
- Nạp liệu đều, tránh dồn ứ.
- Quan sát độ rung – nếu lệch cần tắt máy ngay.
- Không đứng trên khung máy khi đang hoạt động.
Sau khi kết thúc ca:
- Làm sạch toàn bộ lưới.
- Tra dầu mỡ định kỳ cho motor & hộp giảm tốc.
- Kiểm tra lại ốc vít khung rung sau 100 giờ chạy.
Mẹo: Duy trì tần suất rung 1400–1500 vòng/phút là tối ưu cho cát sông hạt vừa.

Thực hiện bảo trì định kỳ và tuân thủ quy trình vận hành giúp máy luôn hoạt động ổn định, kéo dài tuổi thọ và tránh hỏng hóc đột ngột.
Kết luận – Hiểu đúng nguyên lý, vận hành bền lâu
Khi hiểu rõ nguyên lý hoạt động máy sàng cát, bạn sẽ giúp bạn:
- Chọn đúng thiết bị cho quy mô xưởng.
- Tận dụng tối đa hiệu suất mà vẫn tiết kiệm điện.
- Hạn chế tối đa lỗi rung lệch và chi phí bảo trì.
Liên hệ ngay
Xí Nghiệp Cơ Khí Việt Dũng – đơn vị hơn 15 năm chế tạo và lắp đặt máy sàng – máy rửa cát tại miền Bắc, mang đến:
- Giải pháp trọn gói: từ tư vấn – thiết kế – lắp đặt – bảo hành.
- Sản phẩm thiết kế riêng cho cát sông miền Bắc.
- Hỗ trợ kỹ thuật 24/7, bảo trì tận nơi.
Website: xinghiepcokhi.com
Nhận tư vấn kỹ thuật máy sàng phù hợp nhất cho xưởng của bạn!

